Daeth y cyfle unwaith yn rhagor i ddathlu cyfnod y Nadolig a Chalan drwy daro cân yn y Queens, Abertawe. Un o’r ychydig prin o dafarnau ‘go-iawn’ sydd wedi goroesi yng nghanol y ddinas i fyd yr unfed ganrif ar hugain. Hen dafarn fawr (ble bu arth) gyda nenfwd uchel a ffenestri mawr hyfryd sy’n caniatau i’r doeth edrych allan ar y byd ac i weddill y byd gael edrych i mewn yn genfigenus o fwyniant moethus a chynnes y dafarn wresog hon.
Ceir awyrgylch gwych yn y dafarn hanesyddol hon bob amser. Ers talwm roedd yn gyrchfan morwyr pan oeddynt adref yn ymlacio ac, o’r herwydd, roedd merched ifanc (iawn) yn dawsnio ar y bar a Magdaleniaid yn hyrwyddo eu nwyddau. Byddent yn ysgrifennu eu pris o dan eu hesgidiau ac felly drwy groesi eu coesau gallai’r morwyr weld yn union pa fargen oedd ar gael iddynt.
Roedd tafarn arall gerllaw, a ddiflannodd rai degawdau yn ôl bellach, Gwesty’r Cuba. Yno roedd rhagor o wragedd yn rhannu eu doniau a bu cryn elyniaeth rhwng y ddwy giwed a ddatblygai ar ambell nos Sadwrn yn ymladdfa ar y stryd!
Ni welir y fath weithgareddau yn y Queens bellach ac, ar wahân i’r lluniau o longau yn y cei o’r blynyddoedd a fu, prin iawn yw’r cof am y y fath ddyddiau. Tan yn ddiweddar roedd arth fawr wedi ei stwffio yn sefyll ar ei choesau ôl i groesawu ymwelwyr fel porffor ger un o’r mynedfeydd, ond er trueni mawr nid yw’r arth naw troedfedd yno bellach, wedi hir ddafeilio a dioddef enbyd ar draul yfwyr yn gorfodi hetiau, sbectolau haul, diodydd a sigarennau ac ati arno ar hyd y blynyddoedd.
Y Queens Hotel yw’r enw swyddogol ar y lle, er na fu’n westy erioed. Deil y fath enw (ynghyd â nifer o dafarndai cyffelyb, megis y Manselton Arms yn Abertawe hefyd) mae’n debyg oherwydd bod tafarn ar un adeg yn le pechadurus tra bod gwesty yn le derbyniol gan bawb. Enwyd rhai tafarndai felly yn Westy hyn a’r llall er mwyn peidio pechu rhan bwysig o’r gymuned.
Un o hynodrwydd y sesiwn hon yn y Queens bob blwyddyn yw bod cerddorion yn mynd a dod bob yn un fel ei bod yn fwy na phosibl i un cerddor beidio gweld cerddor arall yn yr un sesiwn! Y tro hwn, ar ddechrau’r sesiwn roedd gwraig o’r Amerig wedi dod draw gan iddi glywed am fwynhad yn sgil y seiswn y flwyddyn flaenorol. Roedd ganddi ddiddordeb yn y canu Cymraeg a bu’n disgwyl yn eiddgar ers blwyddyn! Am un o’r gloch roedd hi yn mwynhau pryd o fwyd tra’n disgwyl dechrau’r sesiwn. Am ddau o’r gloch roedd hi’n canu’r gitar i gyfeilio’r chwiban dun, ond erbyn tri o’r gloch roedd hi wedi ymadael am ei llety.
Erbyn diwedd y prynhawn roedd oddeutu deg cerddor a’r gerddoriaeth wedi bod yn hedfan am gryn dipyn o amser. Yn anffodus, amser sydd yn difa popeth a datblygodd y sesiwn yn sesiwn ganu erbyn iddi nosi (llun gan Chris Reynolds). Aeth un gân yn ddwy a’r ddwy yn ddeg. Mae’n rhyfedd sut mae Cymry Cymraeg yn ymddangos o’r unlle pan fo sesiwn ganu yn datblygu. Aeth y gymanfa anffurfiol honno yn ei blaen am beth amser tra llifai’r cyrfe i lonni a thwymo calon pawb dros gyfnod y Nadolig oer hwn.
Sesiwn yng Nghymru 