Meini Meirionnydd

Daeth argraffiad cyntaf y llyfr o wasg y Lolfa yng Ngorffennaf 2007, a’r ail-argraffiad yng Ngorffennaf 2008.

Dyma farn rhai o’r adolygwyr:

Rhys Mwyn – Yr Herald Gymraeg: “Dyma un o’r llyfrau pwysicaf yn yr Iaith Gymraeg hyd yma! Mae’r llyfr yn hollol hollol hollol – HANFODOL!”

Emyr Llewelyn – Y Faner Newydd: “Dyma un o’r cyfrolau harddaf a mwyaf diddorol i ymddangos yn y Gymraeg. Prynwch hi – mae’n gyfareddol.”

Llais Llyfrau y BBC: “Mae’r gyfrol, sydd wedi ei sgrifennu yn amlwg gyda’r darllenydd cyffredin mewn golwg, yn sicr yn deffro diddordeb a thybed a allwn obeithio eu gweld yn ymestyn eu gweithgarwch i rannau eraill o Gymru? Byddai’n gasgliad difyr a gwerthfawr o lyfrau.”

Dewi Prysor: “Hoffwn eich annog i brynu’r llyfr anhygoel o ddiddorol, Meini Meirionnydd… …Mae mwy iddo na lluniau, hanes a chyfeirnodau grid, diolch i weledigaeth Huw Dylan Owen. Dwn i’m os ydw i wedi darllen llyfr mor ddiddorol erstalwm.”

Gwefan Gwales – Iwan Bryn James:

“Agorodd y gyfrol hon fy llygaid i’r cyfoeth ehangach a geir o fewn ffiniau’r sir.  Yn y gyfrol ddeniadol hon sy’n gyforiog o luniau lliw gwych gan y ffotograffydd David Glyn Lewis, rhestrir dros chwe deg o safleoedd megalithig, sy’n cynnwys meini hirion, cromlechi, siambrau claddu a chylchoedd cerrig nodedig.

Mae brwdfrydedd awdur y testun, Huw Dylan Owen, am y meini hyn, yn amlwg o’r dechrau.

Dyma gyfrol a’m plesiodd yn fawr, cyfrol sydd wedi codi awydd arnaf i ymweld fy hun â rhai o’r mannau hudol a gyflwynwyd imi o fewn ei thudalennau.”

Y Dydd: “…cyfrol hardd, ddifyr ac addysgiadol dros ben gyda lluniau ardderchog.”

Y Tyst (Dewi Jones): “Gan fod y testun wedi ei osod yn drwyadl mewn arddull mor ddifyr a darllenadwy rwy’n siwr y bydd yn apelio at lawer… …Rwy’n annog pawb sy’n hoff o grwydro’r unigeddau i brynu’r gyfrol hon ac i fynd allan i weld yr holl ryfeddodau a geir ynddi.”

Dail Dysynni: “Awgrym penigamp am anrheg i chi’ch hun! Lluniau’n plesio, englynion a hanesion diddorol. Gwaith ardderchog yn wir!”

Kenneth S. Brassil – Cylchgrawn Cymdeithas Hanes Sir Feirionnydd: “Yn naturiol y lluniau sydd yn tynnu sylw. Mae nifer fawr ohonynt yn wych. Ond y barddoniaeth sydd yn sicrhau fformiwla anarferol i’r gyfrol…”

Sesiwn yng Nghymru

Cyfrol o ysgrifau hwyliog ar y byd sesiynau gwerin yng Nghymru, gydag enw a nodiant alaw Gymreig yn bennawd i bob pennod. Llyfr unigryw ei naws gelfyddydol na chyhoeddwyd ei fath yn y Gymraeg o’r blaen.

Dyma farn rhai o’r adolygwyr:

Catrin Meirion ar Radio Cymru – YMA.

Gwyn Griffiths ar wefan Gwales:

“Y mae Sesiwn yng Nghymru – Cymry, Cwrw a Chân gan Huw Dylan Owen yn gampwaith o gyfrol, y gyfrol fwyaf diddorol a ddarllenais ers llawer dydd. Dyma sgrifennu byrlymus, cyffrous, gwybodus, brwdfrydig ac afieithus. Ychwanegwch at hynny sylwadau bachog a barn bendant ar wahanol agweddau’r byd canu gwerin, Cymru a Chymreictod gan ddyn ar dân dros ganu gwerin. Mae e hefyd o blaid cyflwyno canu gwerin yn y lle y dylid gwneud hynny – ymysg gwerin hwyliog y tafarnau.

Dyma arweinlyfr ardderchog i dafarnau sy’n croesawu sesiynwyr. Hefyd, ar gychwyn pob pennod fe geir alaw draddodiadol Gymreig, tua deugain ohonyn nhw i gyd – rhywbeth amhrisiadwy i grwpiau gwerin.

Mae hon yn gyfrol gyforiog o wybodaeth ddiddorol, o farddoniaeth ardderchog, y rhan fwyaf ohoni, rwy’n tybied, o waith yr awdur ei hun ac yn dangos dawn cynganeddwr medrus. Yn ogystal â hynny, mae’r bennod olaf yn ddarn ardderchog o lenyddiaeth bur. Fedra i ddim dweud mwy.”

Tecs a Dick

A minnau yn digwydd bod yn y Gogledd ddoe, cyd-ddigwyddiad pleserus dros ben oedd bod Dick Gaughan yn canu yn Nhŷ Siamas neithiwr gyda chefnogaeth gan neb llai na Tecwyn Ifan.

Nawr te, dwi’n dipyn o ffan o Tecwyn Ifan a bu’r athrylith Dick Gaughan yn ddylanwad mawr arna i ambell ddegawd yn ôl, felly dyma fentro draw i’r hen Neuadd Idris, prynu peint o Gwrw Cader, ac eistedd yn ôl i ymlacio a mwynhau.  Criw bychan oedd yno, pump ar ugain efallai, ond roedd yr awyrgylch a grewyd gan y ddau hyn yn llenwi’r lle.

Tecs yn gyntaf, felly.  Mae caneuon, llais, barddoniaeth a sgwrs Tecwyn Ifan yn hudol.  Eisteddais yno’n gwrando ac yn gwirioni.  Fyddwn i ddim yn ei alw’n ŵr carismataidd ar lwyfan, ond eto, yn ei gân mae ganddo rhywbeth sy’n denu ac sydd yn gallu creu ias yn well na neb arall.  Mae’n hawdd anghofio hefyd gystal gitarydd ydyw.  Dwi’n amau y byddai ef ei hun yn gwawdio’r fath ddatganiad, ond eisteddais yno yn mwynhau ei gerddoriaeth.

Yng nghanol y set canodd Gwaed ar yr Eira Gwyn a cefais f’atgoffa pa mor wych ydyw.  Aeth cryndod i lawr yr asgwrn cefn wrth glywed, unwaith eto, Gwaed y gwŷr ar yr eira gwyn…

Yna daeth tro Dick Gaughan ac roedd Dick hefyd yn wefreiddiol.  Mae ganddo ddawn dweud (er mor anodd yw deall yr acen Albanaidd ar adegau) ac mi wnes i fwynhau ei rantio gwleidyddol/hanesyddol.  Er enghraifft, dyfynodd yr undebwr llafur Gwyddelig, Jim Larkin, a ddywedodd “The great only look great because we are on our knees”.  Mae gitâr Dick Gaughan hefyd yn ardderchog, ond efallai bod y sbarc wedi mynd gyda’r blynyddoedd a’r llais yn dechrau dirywio?  Dwn im, ond er hynny roeddwn wrth fy mod ac wedi cael cryn fwynhad.

Ar ddiwedd y noson cefais gyfle i dynnu llun o ddau arwr – profiad!

Braf iawn oedd cael sgwrs gyda chyfeillion Dolgellau.  Alun Owen (Bontddu) yn llawn hwyliau ac Ywain Myfyr arweiniodd fi at ‘Gwin Dylanwad‘ ac yna i’r Torrent.

Ni fum o’r blaen yn Gwin Dylanwad (ers iddynt symud o Dylanwad Da), ond roedd croeso Llinos a Dylan yn ardderchog a cefais fraint o gael gweld y selar hen a thô isel, y waliau pren ganrifoedd oed, a’r ystafelloedd hen a hyfryd ar y lloriau uwch.  Lle rhyfeddol a phobl ryfeddol.  Cafwyd cwrw da (Brenin Enlli – Cwrw Llŷn) yno ac mae’n siwr y caf gyfle i fwynhau yno eto yn fuan.

Heddiw ces orig ddiddan – o wenau
A gwinoedd, rhof fawlgan
Yn glod i hardd windy glân
A hwyl Llinos a Dylan.

Y Torrent oedd y dafarn nesaf.  Hen dafarn hyfryd sydd wedi adfywio drwyddi yn ddiweddar.  Yno roedd cwrw Bragdy Conwy, California, yn flasus a’r cwmni yn ddiddan.  Hel atgofion gyda Myfyr am ddyddiau Gwerinos.  Cytuno ar gynlluniau a phrosiectau newydd (!) a hynny mewn awyrgylch uniaith Gymraeg.  Oedd, yn rhyfeddol o adnabod y Dolgellau cyfoes, roedd pob un wan jac yn y dafarn yn siarad Cymraeg a’r awyrgylch yn hynod hyfryd.

Dolgellau ar nos Iau ym mis Tachwedd.

Lluniau A440

Tydw i ddim wir yn cofio beth oedd y jôc, ond dwi’n cofio’r chwerthin.  Plectrwm pren!
Huw Dylan Owen & Aneirin Jones

Sesiwn yng Nghymru

Bu lansiad swyddogol Sesiwn yng Nghymru yn Nhŷ Siamas, Dolgellau ar bnawn Sadwrn y Sesiwn Fawr (18/7/2015) ac fe aeth y cyfan rhagddo yn gampus.  Bu nifer dda yn mwynhau’r gerddoriaeth, darlleniadau, a’r barddoniaeth.

Roedd hi’n drueni bod dau ddigwyddiad o’r un naws yn digwydd yr un pryd gyda Gwilym Bowen Rhys yn arwain criw drwy alawon gwerin yn yr ystafell drws nesaf:

Ac roedd y cyfan yn ormod i ambell un ar ddechrau’r lansiad!

Ond bu hwyl a miri am dros awr dda.  Gan mai fi oedd wrth wraidd y cyfan dwi ddim am roi beirniadaeth yn fan hyn (hunan-glod yn beth rhyfedd), ond rhof sawl fideo i chi gael blas o’r hyn a fu.  Bwriedir lansio eto yn Abertawe tua mis Medi/Hydref, felly os hoffech fod yn ran o’r hwyl – cadwch olwg ar y wefan hon!

Plu a Kizzy Crawford

Prynhawn Sul yn y Sesiwn Fawr yn Nolgellau a chael dadebru tra’n mwynhau lleisiau hamddenol a chaneuon swynol Y Plu yn Nhŷ Siamas.  Roedd y neuadd yn orlawn a rhai’n methu dod i mewn hyd yn oed.

Dwi wrth fy mod gyda Gwilym Bowen Rhys yn ein harwain drwy caneuon ac alawon gwerin, mae’n orchestol yn aml, ac mae’r Bandana yn rocars o fri.  Ond dwi ddim cweit mor hoff o’r Plu.  Ychydig yn rhy ‘neis’ i mi efallai?  Mae’n swnio weithiau fel noson lawen o’r 70au!

Ar y llaw arall roedd Kizzy Crawford yn wirioneddol wych.  Yn dweud y pethau iawn, yn sefyll ac yn edrych yn iawn, yn canu’n wych ac yn llawn hyder rhyfeddol.  Dyma ddawn ar dwf go iawn.  Fe’i gwelais yn canu ddiwethaf ym Merthyr Tydfil mewn rali Cymdeithas yr Iaith, ond yn y ddwy flynedd a fu bu trawsnewid.  “Dwi newydd gyrraedd yn ôl o ganu yn yr Almaen ac roedd hynny’n cŵl, ond ddim mor cŵl a chanu yn Nolgellau heddiw” meddai hi… Dyna sut mae sicrhau cefnogaeth y dorf fawr hon!  Hollwych.

Sesiwn Fawr Dolgellau

Bu’r Sesiwn Fawr yn Nolgellau unwaith yn rhagor a braf yw gweld bod yr ŵyl yn dychwelyd at ei gwreiddiau gwerinol.  Roedd ambell sesiwn werin o amgylch y dref a’r rheiny yn rai da iawn.  Bu un yng ngardd gefn y Stag a bu’r gerddoriaeth yn hedfan am gyfnod yn ystod y pnawn.  Erbyn oriau mân y bore roedd rhagor wrthi tu allan i’r Torrent.

Grêt oedd gweld hyn.  A minnau heb fod i’r Sesiwn Fawr ers sawl blwyddyn dwi’n go siwr y byddaf am fynd blwyddyn nesaf.

Bu nifer dda o gwmpas y lle ac, er nad oedd y degau o filoedd wedi tyrru fel ag a fu ers talwm, roedd yr awyrgylch yn wych a’r gigs yn llawn yn y 7 llwyfan.

Dyma Lisa Jên a Jarman yn rhoi sioe i’r dorf.  Joiwch: