Cribellau’r Mandolin

Daeth yn amser i newid cribellau’r mandolin.  Nid yw hynny’n rhywbeth a wneuthum erioed o’r blaen, ond datblygodd ‘buzz’ ar dant A a dangosodd ychydig o archwilio bod holltau wedi datblygu yn y cribellau.  Mae hynny’n beth hollol naturiol mewn offerynnau hŷn, ond nid yw’n beth arferol mewn offeryn eithaf ifanc fel fy mandolin i, ond bum yn ei chanu’n rheolaidd a bu cryn ddefnydd i dreulio’r metel.

Felly dyma anfon at y crythsaer (luthier) yn yr Amerig a gofyn iddo am gyngor ar sut i newid cribellau.  Dyma oedd ei ateb:

“Quite often frets that are not too worn can be leveled and dressed, which means a luthier who has the correct tools especially a fret file of the right size.  The fret wire should be Stewart MacDonald’s small wire for mandolins.  If the frets need to be replaced, the luthier needs to know about the Teeter method of fretting, which is how they were installed.  I can explain it to you or to the luthier you select.  I would be happy to send the fret wire at no charge.  Sorry not to be of more help, but I am hoping that you can find an appropriate luthier and then I could provide exact information on doing the work.”

Felly roedd gen i waith i’w wneud, sef canfod crythsaer lleol.  Roedd sawl un, ond o esbonio bod angen iddynt wneud y ‘teeter method’ doedd ganddynt ddim llawer o ddiddordeb.  Roedd hynny’n ddull cymhleth a hir o adnewyddu meddent bob yn un.  Ond daeth un i’r fei, sef Richard Meyrick yn y Fenni.  Roedd yn foldon gwneud y gwaith ac yn rhesymol ei bris.

Felly, i ffwrdd a mi i’r Fenni a’r mandolin hoff yn sedd ôl y car.  Roedd gweithdy’r saer yn le hynod a’r arogl pren yn fendigedig.  Yno, roedd gŵr arall yn gweitiho ar fandolin o’r newydd tra roedd Richard wrthi’n adeiladu gitâr.

Rhaid cyfaddef mai profiad anodd ac annifyr oedd ffarwelio â’r mandolin.  Nid oeddwn eisiau ei gadael yno (gyda llaw – benyw yw mandolin i mi, er fy mod yn gwybod mai gwrywaidd yw’r enw) a bu’n rhaid i mi ymddiried yn llwyr yn y saer am wythnos.

Wythnos yn ddiweddarach roedd yr offeryn fel newydd a’r tannau glân newydd (Dr Thomastik) yn caniatau i fy mysedd lithro o nodyn i nodyn.

Bu’n wythnos hir heb y mandolin, gobeithio na fydd angen i mi ei hamddifadu eto am flynyddoedd hir…